Theo đó, Quy chế này quy định về tổ chức và hoạt động của ấp, khóm, khu; thành lập mới ấp, khóm, khu; sáp nhập, giải thể, đặt, đổi tên ấp, khóm, khu; ghép cụm dân cư vào ấp, khóm, khu hiện có; tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn, nhiệm kỳ của Trưởng ấp và Phó Trưởng ấp (khóm, khu); quy trình bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Trưởng ấp (khóm, khu).
Đối tượng áp dụng là tổ chức và cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động quản lý, thực hiện các hoạt động của ấp, khóm, khu trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
Theo Quy chế thì ấp được tổ chức ở xã; dưới xã là ấp. Khóm, khu được tổ chức ở phường, thị trấn; dưới phường, thị trấn là khóm hoặc khu.
Ấp, khóm, khu (gọi tắt là ấp) không phải là một cấp hành chính mà là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư có chung địa bàn cư trú trong một khu vực ở một xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã); nơi thực hiện dân chủ trực tiếp và rộng rãi để phát huy các hình thức hoạt động tự quản, tổ chức nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao.
Trụ sở làm việc của ấp phải có bảng tên; phía trên, bên trái của bảng tên phải ghi rõ tên cấp xã của ấp (kích thước chữ bằng 1/3 kích thước chữ tên ấp).
Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của ấp thực hiện theo Điều 3, Thông tư số 04/2012/TT-BNV được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1, Điều 1, Thông tư 14/2018/TT-BNV, cụ thể như sau: Bảo đảm tính tự quản của cộng đồng dân cư, chấp hành sự quản lý nhà nước trực tiếp của chính quyền cấp xã và sự lãnh đạo của Cấp ủy đảng; tuân thủ pháp luật, thực hiện theo hương ước, quy ước; đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch; không chia tách các ấp đang hoạt động ổn định; thực hiện sáp nhập các ấp phù hợp với điều kiện, đặc điểm từng địa phương; trường hợp do quy hoạch giải phóng mặt bằng, quy hoạch giãn dân hoặc nơi có địa hình bị chia cắt phức tạp, địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn thì điều kiện thành lập ấp mới có thể thấp hơn quy định. Trong trường hợp cộng đồng dân cư mới hình thành không đủ điều kiện thành lập ấp mới thì ghép vào ấp liền kề.
Nội dung hoạt động của ấp, thực hiện theo Điều 5, Thông tư số 04/2012/TT-BNV được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 3, Điều 1, Thông tư 14/2018/TT-BNV, cụ thể như sau: Cộng đồng dân cư ở ấp bàn, quyết định chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi cấp xã, ấp do Nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí và các công việc tự quản trong nội bộ cộng đồng dân cư phù hợp với quy định của pháp luật; cộng đồng dân cư tham gia bàn và biểu quyết để cấp có thẩm quyền quyết định; tham gia ý kiến trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định về các công việc của ấp và của cấp xã theo quy định của Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của ấp; tham gia tự quản trong việc giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội và vệ sinh môi trường; giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp ở địa phương, phòng, chống các tệ nạn xã hội; thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tham gia, hưởng ứng các phong trào, cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phát động.
Nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng ấp, Phó Trưởng ấp thực hiện theo Điều 10, Thông tư số 04/2012/TT-BNV được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 8, Điều 1, Thông tư số 14/2018/TT-BNV, cụ thể như sau: Tổ chức thực hiện và quản lý các vấn đề mang tính tự quản của cộng đồng dân cư ở ấp; triệu tập và chủ trì hội nghị ấp; tổ chức thực hiện những công việc thuộc phạm vi ấp đã được nhân dân bàn và quyết định; bảo đảm các nội dung hoạt động của ấp theo quy định tại Điều 5 của Quy chế này. Vận động, tổ chức nhân dân thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở và hương ước, quy ước của ấp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tập hợp, phản ánh, đề nghị chính quyền cấp xã giải quyết những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân trong ấp. Báo cáo kịp thời với Ủy ban nhân dân cấp xã về những vụ việc vi phạm pháp luật trong ấp. Thực hiện việc lập biên bản về kết quả đã được Nhân dân trong ấp bàn và quyết định trực tiếp những công việc của ấp; lập biên bản về kết quả đã được Nhân dân trong ấp bàn và biểu quyết những công việc thuộc phạm vi cấp xã; báo cáo kết quả cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã; phối hợp với Ban công tác Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội ở ấp để vận động Nhân dân tham gia thực hiện các phong trào và cuộc vận động do các tổ chức này phát động; 06 tháng đầu năm và cuối năm phải báo cáo kết quả công tác trước hội nghị ấp.
Được ký hợp đồng về xây dựng công trình do Nhân dân trong ấp đóng góp kinh phí đầu tư đã được hội nghị ấp thông qua và bảo đảm các quy định liên quan của chính quyền các cấp; được phân công nhiệm vụ và quyền hạn giải quyết công việc cho Phó Trưởng ấp; được chính quyền cấp xã mời họp và cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động của ấp; được bồi dưỡng, tập huấn về công tác tổ chức và hoạt động của ấp.
Nhiệm vụ, quyền hạn của Phó Trưởng ấp: Phó Trưởng ấp là người giúp việc cho Trưởng ấp; giúp Trưởng ấp thực hiện các nhiệm vụ được giao, thay mặt Trưởng ấp giải quyết công việc khi Trưởng ấp vắng mặt; chịu trách nhiệm trước Trưởng ấp và trước pháp luật về các quyết định của mình.
UBND tỉnh giao Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh có liên quan hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Quy chế này. Khi các văn bản dẫn chiếu áp dụng có sự thay thế, sửa đổi, bổ sung thì thực hiện theo văn bản mới. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị các tổ chức, cá nhân gửi ý kiến về Sở Nội vụ để được hướng dẫn thực hiện hoặc trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, quyết định.
N.H.N- Nguồn Quyết định số: 20/2022/QĐ-UBND