Ngày 28 tháng 11 năm 2023, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 106/2023/QH15 về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ (sau đây gọi tắt Nghị quyết số 106/2023/QH15). Khoản 1 Điều 4 Nghị quyết số 106/2023/QH15 nêu trên cho phép “nhà thầu thi công trong thời gian Nghị quyết này có hiệu lực không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong Hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ 21 dự án tại Phụ lục IV kèm theo Nghị quyết này. Việc khai thác khoáng sản quy định tại khoản này được thực hiện đến khi hoàn thành dự án. Trường hợp không phải lập dự án đầu tư khai thác khoáng sản thì không phải thực hiện thủ tục lập báo cáo đánh giá tác động môi trường”.
Khoản 3 Điều 4 Nghị quyết số 106/2023/QH15 nêu trên quy định: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ điều kiện thực tế để xem xét, hướng dẫn nhà thầu thi công quy định tại khoản 1 Điều này tự lập đánh giá tác động tới lòng, bờ, bãi sông đối với mỏ cát, sỏi lòng sông nằm ở đoạn sông, suối có nguy cơ sạt lở cao bảo đảm tuân thủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Nhà thầu thi công chịu trách nhiệm đối với kết quả đánh giá”.
Ngày 27 tháng 01 năm 2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 16/NQ-CP triển khai Nghị quyết số 106/2023/QH15 ngày 28 tháng 11 năm 2023 của Quốc hội về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, khoản 7 Điều 3 Nghị quyết số 16/NQ-CP của Chính phủ giao: Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố hướng dẫn nhà thầu thi công thực hiện lập hồ sơ đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác trước khi tiến hành khai thác. Thành phần hồ sơ theo quy định tại khoản 1 Điều 53 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, trình tự thực hiện thủ tục đăng ký theo quy định tại Điều 62 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.
Về việc thực hiện các cơ chế đặc thù nêu trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường có ý kiến như sau:
Về vấn đề khai thác khoáng sản, đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố có mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong Hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ 21 dự án tại Phụ lục IV kèm theo Nghị quyết số 106/2023/QH15 nêu trên xem xét, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức liên quan: Thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ về cơ chế đặc thù nêu trên; nghiên cứu, lập hồ sơ để khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo hướng dẫn tại các Công văn số 1411/BTNMT-ĐCKS ngày 18 tháng 3 năm 2022 (không bao gồm nội dung cam kết về bảo vệ môi trường quy định tại mục III Phụ lục I); Công văn số 4766/BTNMT-KSVN ngày 20 tháng 6 năm 2023 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Về vấn đề bảo vệ môi trường nhà thầu thi công có trách nhiệm tự lập cam kết bảo vệ môi trường với các nội dung đã được quy định tại điểm a khoản 2 Điều 4 Nghị quyết số 106/2023/QH15 và thực hiện nghiêm túc các cam kết bảo vệ môi trường; có trách nhiệm bố trí kinh phí và thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường sau khi kết thúc khai thác theo quy định của pháp luật.
Về các nội dung cụ thể trong bản cam kết bảo vệ môi trường và nội dung cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản theo Nghị quyết số 106/2023/QH15 nêu trên, nhà thầu thi công có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết tại mẫu số 4 Phụ lục II Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.
Đối với các dự án không được Quốc hội cho phép áp dụng cơ chế đặc thù, việc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng cung cấp cho dự án được thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành.
Thành Lợi -Nguồn các Công văn số: 1311/UBND-KTNV; 1264/BTNMT-KSVN