Thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, trong đó có việc tham gia các FTA đã trở thành một chủ trương xuyên suốt của Việt Nam trong thời gian qua. Đến nay, Việt Nam đã đàm phán, ký kết và thực thi 17 FTA với hơn 60 đối tác phủ rộng khắp các châu lục, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển và vững mạnh.
Nội dung khảo sát của Bộ chỉ số FTA Index tập trung vào 4 khía cạnh chính: mức độ tiếp cận thông tin về FTA của doanh nghiệp; tình hình tuân thủ các quy định pháp luật nội luật hóa từ cam kết FTA; hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA; việc triển khai các cam kết phát triển bền vững trong các FTA tại địa phương.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả trong việc thực thi các FTA, năm 2024 Bộ Công Thương đã chủ trì xây dựng và hoàn thiện Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index). Đây là một công cụ mới, mang tính định lượng và hệ thống, được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Sự ra đời của FTA Index đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình thực thi các FTA mà Việt Nam là thành viên. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đưa ra một cơ chế cung cấp đánh giá toàn diện và có hệ thống về việc thực thi các FTA với mục tiêu mang lại những thông tin quý giá không chỉ cho các cơ quan quản lý Nhà nước mà còn là một kênh tham khảo quan trọng cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài, các hiệp hội ngành hàng trong việc nghiên cứu và lên kế hoạch đầu tư kinh doanh tại Việt Nam
Theo kết quả khảo sát, top 10 địa phương dẫn đầu cả nước về điểm số FTA Index năm 2024 gồm: Cà Mau (34,90 điểm), Thanh Hóa (34,13 điểm), Bình Dương (34,03 điểm), Khánh Hòa (32,96 điểm), Trà Vinh (32,74 điểm), Long An (32,50 điểm), Hà Giang (32,46 điểm), Bạc Liêu (32,43 điểm), Ninh Bình (31,74 điểm), Điện Biên (31,72 điểm).

Ảnh: Các đại biểu tham dự buổi lễ theo hình thức trực tuyến tại điểm cầu UBND tỉnh Vĩnh Long
Phát biểu tại lễ công bố, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, các Hiệp định thương mại tự do đã trở thành một xu hướng chủ đạo nhằm thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia. Việt Nam là quốc gia tích cực tham gia vào tiến trình này và đang đạt kết quả tích cực từ tăng trưởng xuất khẩu, mở rộng thị trường, thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời nâng cao năng lực sản xuất và tính cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế triển khai FTA tại Việt Nam vẫn còn không ít thách thức.
Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, đến năm 2045 là nước phát triển có thu nhập cao. Vì vậy, các giải pháp đột phá quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8% là rất quan trọng, nhằm tạo đà, tạo thế cho việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng các năm tiếp theo. Thủ tướng đề nghị phải khai thác, tận dụng tối đa hiệu quả 17 FTA, đã ký kết và tiếp tục đàm phán, ký kết thêm các FTA với các đối tác mới. Mở rộng, khai thác thị trường tiềm năng; nâng cao chất lượng sản phẩm; cơ cấu lại sản xuất kinh doanh, cơ cấu lại vùng nguyên liệu cho phù hợp; kiểm soát chặt chẽ xuất xứ hàng hóa; bảo vệ bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ; tiếp tục nghiên cứu thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, bao gồm việc nghiên cứu chính sách thuế, phí, lệ phí, giảm lãi suất, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí đầu vào cho người dân, doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, môi trường đầu tư hấp dẫn. Qua đó tái cấu trúc lại thị trường, chất lượng xuất khẩu của Việt Nam. Về phía các doanh nghiệp, Thủ tướng đề nghị tiếp tục thúc đẩy đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, tăng cường xúc tiến thương mại và hợp tác lẫn nhau, nâng cao tính tự lực, tự cường, tái cơ cấu và nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, ứng dụng khoa học công nghệ và hoạt động đúng luật; khai thác có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do để đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, cạnh tranh công bằng và hướng tới phát triển bền vững…
Tại Lễ công bố, Thủ tướng Chính phủ đã trao Bằng khen cho 5 tỉnh, thành phố đã có thành tích trong việc đánh giá kết quả thực hiện các FTA Index năm 2024. Lãnh đạo Bộ Công thương, Bộ Nội vụ đã trao Bằng khen cho 8 tỉnh, thành phố đạt kết quả Tốt; trao Bằng khen cho 14 tỉnh, thành phố đạt kết quả Khá trong việc đánh giá kết quả thực hiện các FTA Index tự do. Bộ Công thương cũng đã trao Bằng khen cho 04 tỉnh/thành phố đạt kết quả Tốt nhất trong việc đánh giá kết quả thực hiện các FTA Index năm 2024 đối với các chỉ số thành phần.
Ngọc Hân